پرسش :

اگر زمان مرگ انسان با ایام خاصی همچون شب قدر مصادف شود، فضیلتی برای میت محسوب می شود؟


پاسخ :
به طور کلی بر اساس برخی روایات، آموزه‌ها و باورهای دینی، زمان و مکان مرگ آثاری برای مرده دارد، و بی تأثیر در حال میت نیست. مثلاً در روایتی از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که:«من مات یوم الجمعه کتب الله له براءة من ضغطة القبر؛(۱) کسی که در روز جمعه بمیرد، ‌خدا رهایی از فشار قبر را برای او مقرر می‌کند».

در روایت دیگری از امام صادق(ع) روایت شده: کسی که از زوال شمس (ظهر) روز پنجشنبه تا زوال شمس روز جمعه بمیرد، از فشار قبر در امان است.(۲)

از این گونه روایات معلوم می‌شود که زمان مرگ در رفع برخی مشکلات بعد از مرگ مؤثر است، چه اینکه مکان دفن هم بی‌تأثیر نیست. از این اصل کلی شاید بتوان نتیجه گرفت که اگر انسان با ایمان در روز شهادت ائمه (علیهم السلام) از دنیا برود، بی‌تأثیر نخواهد بود.

البته این بدین معنی نیست که اگر میت را در آن روز دفن کنیم، ثوابی خواهیم داشت یا ثوابی برای آن مرحوم رقم می زنیم؛ ‌بلکه این اثری است که در صورت اثبات قطعی برای آن مرده جاری می شود و ممکن است سبب رفع برخی مشکلات و گرفتاری ها برای میت شود؛ ولی در هر حال هیچ کس به جز انبیا و اولیای الهی از واقع و آنچه برای میت اتفاق می افتد با خبر نیست.

البته از این نکته نباید غفلت نمود که این امور خالی از تأثیر نیست. ولی اصل برای هر انسانی اعمال و کارکرد او در دنیا می باشد و همین اعمال سبب می شود که مرگ انسان در روزهای خاص یا مکان های خاص رقم بخورد و هر کسی در گرو اعمال خویش می باشد و انسان نتیجه اعمال خود را بعد از مرگ مشاهده خواهد کرد.

پی‌نوشت‌ها:
۱. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفا، ۱۴۰۴ ق، ج ۶، ص ۲۳۰.
۲. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۳ ق، ج ۱، ص ۱۳۸.